Tác giả: Duy Đao Bách Tích
Hoài Chân chết trong tay một dân tị nạn Syria, trên đường cô mua đồ ăn về nhà.
Gã ta đi tới nói mình rất đói, muốn xin một nửa số cà ri xúc xích khoai tây chiên ở trong chiếc túi cô đang cầm. Cô bèn dừng xe đạp lại, đưa túi đồ cho gã. Đúng lúc này, gã vung một chai bia Heineken lên đập mạnh xuống đầu cô. Cô lập tức hôn mê bất tỉnh.
Nhưng cô không rõ mình có bị hãm hiếp không.
Bởi vì lúc tỉnh dậy thì dòng thời gian đã quay ngược lại một trăm năm trước, cô đang nằm trong khoang hạng ba của một chiếc tàu du lịch sang trọng cách xa Thái Bình Dương, trở thành một nàng dâu Quảng Đông tên là Mộng Khanh.
Bắt đầu từ khoảnh khắc ấy, cô rất muốn cố gắng sống sót, để xem xem cô gái Hoài Chân ở thành phố Hamburg, Đức tại thế kỷ hai mươi mốt, rốt cuộc sẽ gặp phải vận hạn thế nào trong thời khắc bất lực này; và hơn một trăm năm trước, tất cả những chuyện đó có liên quan gì đến tập thể người Hoa được người Mỹ gọi là “hiểm họa da vàng”*.
(*Hiểm họa da vàng là thuật ngữ xuất hiện vào cuối thế kỷ 19 ám chỉviệc những công nhân và phu phen người Trung Quốc nhập cư đến các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ.)
Thế là trong khoảnh khắc trở thành Mộng Khanh, cô đã đưa ra lựa chọn để thay đổi vận mệnh của cô dâu người Quảng Đông này một lần nữa.
***
Con tàu to lớn kia đang từ từ chạy qua Thái Bình Dương.
Thời tiết hôm đó không đẹp lắm. Sóng biển dồn dập vỗ vào thân tàu, con tàu viễn dương mang số hiệu Santa Maria lướt trên sóng gió vô tận, kim loại kềnh càng rẽ sóng một đường, phát ra âm thanh ầm ầm nặng nề bi thương.
Hành trình tiến về phía trước đã bước sang ngày thứ hai mươi bảy, đến mai là sẽ tới bến tàu rồi.
Chiếc du thuyền này lên đường từ bến tàu Sán Đầu* ở viễn đông Trung Quốc, đi qua bến tàu trung tâm Hương Cảng, băng qua thủ phủ Honolulu**, cuối cùng cập bến ở San Francisco. Đích đến của lộ trình cách nội thành San Francisco hơn mười cây số, dừng chân ở trạm di trú trên đảo Thiên Thần tại vịnh San Francisco.
(*Sán Đầu: thuộc đông bắc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc.)
(**Honolulu là thủ phủ của tiểu bang Hawaii, Mỹ.)
Trạm di trú này được thiết lập riêng vì người Trung Quốc. Tám mươi năm qua, đạo luật bài trừ người Hoa ngày càng nghiêm ngặt, cùng với trạm di trú xuất nhập cảnh hết sức nghiêm ngặt ở trên đảo Thiên Thần này, gần như có đến chín mươi lăm phần trăm người Hoa bị tống cổ ra khỏi Tân Đại Lục.
Quả thật đại lục này không hề có định kiến tốt đẹp về người da vàng ngày xưa.
Tại đất nước đầy rẫy cơ hội này, thị tộc Long Island luôn xem thường thương nhân và đám nhà giàu mới nổi ở thành phố New York. Người bờ Đông xem thường người phía Tây, thì người da trắng lại coi rẻ người da màu.
Và người Trung Quốc thuộc da màu cũng không được coi trọng, gần như có thể nói bọn họ đứng cuối cùng chuỗi thức ăn và vòng tròn sinh thái.
Giống như các vị khách trên con tàu Santa Maria này vậy.
Trước cái đêm sắp đến bến tàu San Francisco, trên biển bất chợt nổi giông bão. Đèn đuốc trên thuyền sáng choang, chúng người hầu hấp tấp đi qua đi lại ở quầy bar, hầm rượu, phòng bếp và nhà kho bên dưới, chỉ vì lễ hội cuối cùng đã sắp bắt đầu.
Những thượng khách da trắng trong khoang hạng nhất hút xì gà Cuba, đọc báo bên cạnh lò sưởi ấm áp tại đại sảnh; Ở khoang hạng hai là những người trẻ tuổi thuộc gia đình giai cấp trung lưu ra nước ngoài thăm người thân, đang đứng trên boong tàu uống hồng trà Trung Quốc, cười nói ngắm nghía cảnh hoàng hôn trên biển; Ở khoang hạng ba là những thủy binh thấp hèn, cùng với các du học sinh nam được nhà nước đưa đi du học, bọn họ bắt chuyện làm quen với những cô gái trẻ tuổi, hòng tìm kiếm cơ hội tình yêu… Chỉ có rất ít thủy thủ và lái tàu là biết, một hai khoang hàng hóa nào đó vốn dùng để tích trữ rau cải, đã sớm bị lại bán giá thấp cho những kẻ buôn người khét tiếng ở phố người Hoa và Nam Trung Quốc, dùng để “tích trữ” hàng hóa của bọn chúng – những cô gái bị lừa bán.
Con người cũng có người này người kia chia ra đủ loại, chế độ cấp bậc đã bị phân chia rõ ràng trong vô hình từ lâu.
Dĩ nhiên cũng không loại bỏ có một hai con cá lọt lưới.
Trong số những cô gái bị lừa bán có một người là cô dâu Quảng Đông. Vốn muốn đến thành phố Vancouver, Canada tìm vị hôn phu, chẳng ngờ lại bị một tên lừa đảo lừa lên chiếc tàu chạy về San Francisco này. Bị dồn vào ngõ cụt, cô đành uống thuốc trị mụn tự vẫn, may mà có bác sĩ gia đình da trắng ở bờ Đông đi ngang qua, tốt bụng cứu được một mạng của cô. Ả buôn người nói dối cô là con gái nông thôn người Mỹ gốc Hoa ở Quảng Đông. Vì để che giấu tai mắt người ngoài mà thậm chí ả còn không tiếc vốn gốc, mua được một tấm vé tàu ở khoang hạng ba với giá thấp từ chỗ thủy thủ, để “cô con gái” này có được chiếc giường, thuận lợi cho việc chữa trị.
Không một ai biết, nàng dâu Quảng Đông đi một vòng ở Quỷ Môn quan đã thay đổi linh hồn.
Cửa phòng hạng ba mở ra. Bác sĩ da trắng xách hộp thuốc, tiếng Anh đặc sệt khẩu âm của Đức: “Đã không còn gì đáng lo nữa rồi. Chỉ là không biết vì sao cô ấy lại bị bệnh sởi. Khoang hạng ba không có phòng tắm, nhất định tiên sinh Andre sẽ rất vui vẻ cho cô gái Trung Quốc đáng yêu này mượn dùng một lúc. Đợi lát nữa tôi sẽ mời người đưa cô ấy đến khoang hạng nhất tắm.”
Người đàn bà gốc châu Á mỉm cười, nịnh nọt đưa tiễn bác sĩ da trắng.
Cửa khép lại, hai ả đàn bà cùng xoay đầu nhìn chiếc giường thấp ẩm ướt kia.
Cô gái kia chỉ chừng mười lăm mười sáu tuổi, có khuôn mặt phương Đông điển hình: mặt hơi lồi to chừng bàn tay, ngũ quan không chỗ chê, chỉ có điều hơi ảm đạm; gương mặt tròn thanh tú tái nhợt, trên môi không có chút sắc máu; mái tóc dài đen rậm, tiếc là vì đã lâu chưa tắm rửa nên nhìn có vẻ bóng nhẫy cáu bẩn.
Trong điều kiện vệ sinh có hạn, thật đáng tiếc, trên trán cô gái trẻ này nổi ba bốn nốt sởi đo đỏ, không biết là do bọ chét hay bệnh truyền nhiễm. Người mặc áo gấm màu tím nên không nhìn ra vết bẩn. Trên đầu cài chi chít trâm vàng, bây giờ thật sự hiếm khi thấy trang phục và đồ dùng vừa sang trọng lại lạc hậu như thế, nghĩ bụng ắt hẳn là con nhà giàu từ nông thôn đến.
La Văn hỏi: “Cô gái nào quý đến nỗi mà để một kẻ vắt cổ chày ra nước nổi tiếng ở phố người Hoa mua một tấm vé hạng ba cho vậy?”
Khương Tố nói: “Là người quê Thanh Viễn, gả cho nhà họ Ôn bán trà ở thành phố Anh Đức làm con dâu chi thứ hai. Mấy năm trước nhị thiếu gia kia đã đến Vancouver học buôn bán, giờ đã là một tay thương lái nhà giàu rồi đấy. Cũng là số một số hai trong số những vị khách San Francisco du học trăm năm ở châu Mỹ.”*
(*Thanh Viễn là một địa cấp thị có diện tích rộng nhất ở tỉnh Quảng Đông; Anh Đức là thành phố thuộc tỉnh Quảng Đông.)
La Văn là một người đàn bà người Hoa sinh ra ở nước ngoài, chồng mở một tiệm giặt quần áo trên phố người Hoa, cuộc sống cũng được coi sung túc. Người một nhà sống trên lầu ở tiệm giặt quần áo, ở đối diện là nhà thổ ở phố người Hoa. Chủ tiệm chính là tú bà Khương Tố. Hai người là hàng xóm láng giềng, nhưng hai mươi năm qua không hề thường xuyên qua lại với nhau. Nếu không phải cả nhà La Văn muốn dọn ra khỏi phố người Hoa, đến khu nhà có thang máy ở quảng trường Jackson, nhưng trong tay vẫn còn thiếu ít tiền; đồng thời dưới danh nghĩa của mình, La Văn có thể cho phép một cô gái quá cảnh —— Khương Tố lập tức tìm tới cửa. Lần này, La Văn đồng ý cùng ra nước ngoài với bà ta.
La Văn vẫn khá tò mò về cô gái vô thân vô cố sắp được nhập cảnh với thân phận là con gái của mình: “Tướng công cô ấy là thiếu gia Vancouver, giờ đây cô ấy rơi vào tay bà, chí ít cũng phải lừa của hắn một khoản chứ?”
“Chuyện này thì không thể được. Thân hào nông thôn như Ôn gia vẫn sống trong phép tắc của tiền triều, vô cùng coi trọng danh vọng, cô gái này rơi vào tay tôi thì coi như danh tiếng đi tong. Cho dù là con gái nhà mình, chuộc về rồi cũng sẽ bị thế hệ trước xỉa xói tới chết trong từ đường gia tộc, trước mặt bài vị tổ tông. Huống hồ còn là dâu từ ngoài đưa vào, nếu mà về thì có dám ở trong nhà để người khác chỉ trỏ cười nhạo không? Chứ đừng nói gì là có đại tang… Lúc này đưa cô ấy đến Vancouver có lẽ là để cô ấy và Ôn thiếu gia kia động phòng với nhau. Nhưng nửa đường lại cho chặn ở San Francisco, cô nói xem, tướng công cô ấy còn muốn cô ấy nữa không?”
La Văn ngạc nhiên không thôi: “Vẫn còn là xử nữ?”
Tú bà cười nói: “Đúng thế. Lúc cô ấy ngất đi, tôi đã kiểm tra rồi, chắc chắn không sai được.”
“Nha đầu này, có phải bà được ông Hồng ở Nhân Hòa hội quán nhờ chọn một người để làm vợ thằng sáu không?”
“Nếu không phải vì thế thì việc gì tôi phải mua khoang hạng ba sau khi đi qua Honolulu, lại còn liều mạng tìm bác sĩ cho cô ta? Nếu là cô gái khác thì đã nhân dịp nửa đêm vất xuống đáy biển rồi ——”
Đương lúc nói chuyện, một tiếng gõ cửa vang lên.
Ngoài cửa có người nhẹ nhàng nói bằng tiếng Anh: “Tiên sinh Andre đã đồng ý cho cô gái mượn phòng tắm rồi. Những người đàn ông xung quanh đã được sai qua phòng bên, ngài có ba giờ có thể tự do sử dụng phòng tắm. Theo nhu cầu của ngài —— quần áo để thay cũng đã được chuẩn bị.”
La Văn nghe xong, đột nhiên hạ thấp giọng hỏi: “Tiên sinh Andre này có họ không?”
“Có. Là Crawford ở bờ Đông.”
“Craw ——”
“Crawford thì có là gì? Trên thuyền này còn có mười mấy tên quỷ da trắng cay nghiệt họ Muhlenberg kìa.”
Người đàn bà bị cái họ người Mỹ gốc Đức chuyên bài trừ người Hoa nổi tiếng này dọa sợ tới nỗi tắt tiếng, “Vậy bác sĩ khẩu âm nước Đức đó, sợ cũng là bác sĩ gia đình của Muhlenberg…”
“Tôi đã nói với bọn họ rồi, cô gái Mộng Khanh bị nổi mụn này là con gái nông thôn năm xưa bà về Quảng Đông thành thân. Bà không đi cùng với nó, chẳng lẽ để một tú bà nổi tiếng ở phố người Hoa là tôi tự chui đầu vào lưới?”
Người đàn bà tên là La Văn không lên tiếng.
Ả tú bà này có cổ dài, dùng thứ tiếng Anh bồi bập bẹ cao giọng đáp lại: “Cô ta đang ngủ. Ngủ sâu giấc lắm. Đợi chút nhé tiên sinh, đợi một chút.”
Vừa nói, ánh mắt cay độc kia nhìn thẳng vào mớ đá quý đeo đầy hai tay, bà ta lập tức tháo vòng ngọc trên cổ tay mảnh khảnh của thiếu nữ tái nhợt kia. Song có dùng sức mấy cũng không tháo ra được.
Bà ta không tin quay đầu đi, dùng sức lực hai tay đồng thời kéo ra. Trong cửa sổ mạn tàu phản chiếu hình ảnh bóng mặt bên, trên chiếc bóng mặt bên ấy là đồ trang sức đầy đầu và một cái mũi ưng dữ dằn.
La Văn lạnh lùng liếc lấy, rồi bất ngờ hỏi: “Tôi đi với bà chuyến này, bà định chia cho tôi mấy phần đây?”
“Lấy tên bà cho một cô gái quá cảnh, có thể lấy được năm phần lời bán thân của cô ta —— Đừng vội, ngay cả tôi cũng chỉ lấy được hai phần thôi. Thuyền đến bến Kim Sơn chuyến này không thể so với năm trước được, cũng không tiện lợi bằng nhập cảnh từ Seattle*. Hải quan ở đảo Thiên Thần được thiết lập riêng vì người da vàng, dĩ nhiên ba phần này phải đút lót cho đám cảnh sát quỷ trắng. Bộ bà tưởng tiền dễ kiếm lắm hả?”
(*Seattle: Thành phố cảng và là thành phố lớn nhất của bang Washington ở tây bắc nước Mỹ.)
Trong tình hình hôm nay, người da vàng muốn nhập cảnh từ đảo Thiên Thần ở San Francisco càng thêm khó khăn. Người vượt biên vào Mỹ chỉ có thể đến Seattle, sau đó lại đổi chuyến xe lửa quay về San Francisco. Nếu không phải đã đút lót nhiều cho người lái tàu và thủy thủ, thì mấy tên trai gái trung niên dẫn theo hai mươi mấy cô gái sẽ không bao giờ có cơ hội đặt chân lên bất cứ con tàu viễn dương nào.
May mà sau lưng tú bà Khương Tố có đường dây, gần như động đến nửa nhân vật có máu mặt ở phố người Hoa tại San Francisco. Không chỉ mua chuộc thủy thủ và lái tàu trên chiếc tàu sang trọng Santa Maria này, mà còn chạy chọt ở chỗ đại sứ quán Mỹ trú tại Quảng Đông, thậm chí còn đút lót thỏa đáng cho cảnh sát liên bang và hải quan ở đảo Thiên Thần.
La Văn im lặng một lúc, sau đó lại hỏi: “Tướng công cô ta mua cho cô ta vé tàu hạng nhất đi đến Vancouver, giờ bị bà lừa, bán tám mươi đồng bạc à?”
Tú bà bị bà vạch trần, vừa chột dạ vừa tức giận, giọng cao ba quãng: “Không thiếu phần của bà đâu!”
La Văn cười, “Đừng quên đấy.”
Suy nghĩ một hồi, lại cảnh cáo Khương Tố: “Tuy cô ta không biết chữ, nhưng bà vẫn nên lấy bức thư đó sớm đi, đỡ sau này nó tìm người biết chữ đọc hộ… Đường sắt nhanh gọn, tìm cách từ Kim Sơn đến Vancouver tìm phu quân của cô ta đi, cũng không phải chuyện gì khó khăn.”
Tú bà xem thường: “Nếu nó đọc hiểu lá thư này thì sẽ biết tướng công nó không cần nó. Cho dù đến Vancouver thì cũng không có đường đi, ở lại còn có miếng cơm.”
Tiếng gõ cửa bên ngoài càng dồn dập.
“Tới đây.”
Cửa bật mở, La Văn cõng cô gái trên lưng, theo người làm do Andre Crawford phái đến đi ra ngoài.
Ba người băng qua hành lang u ám ở khoang hạng ba, đi đến trước thang máy lên xuống ở khoang thuyền.
Chờ một lúc, thang máy đã đến. Cửa mở, người đầu tiên đi ra là đôi trai gái da trắng ở khoang hạng nhất, chiều cao và vẻ bề ngoài của bọn họ vô cùng xuất chúng.
Lúc đi lướt qua vai, người đàn ông trẻ tuổi mặc áo len màu xanh đang nói về tin đồn thú vị ở Hương Cảng với người bạn đi cùng, khẩu âm nặng vùng Nevada.
“Đi xe với Andre tới quận Loan Tể, ba cô gái da vàng đến gần, nháy mắt quyến rũ với Andre.” Người đàn ông da trắng đổi sang tiếng Quảng Đông bắt chước giọng điệu phụ nữ, “ ‘Quan lớn à, gái Trung Quốc ngon lắm! Một hào nhìn một chút, hai hào ——’ ”
Cô gái da trắng cười không ngừng, “Sau đó thì sao?”
Người đàn ông không nói tiếp nữa, đột nhiên bước chân khựng lại, híp mắt nghiêng đầu nhìn sang.
Cô gái kia cũng quay đầu nhìn theo ánh mắt anh ta, lẩm bẩm nói: “Tôi nhìn nhầm hả. Đó không phải là người làm của Andre sao? Vì sao lại đi cùng với người Trung Quốc.”
Cũng trong khoảnh khắc đó, mí mắt Hoài Chân khẽ động, cô nhướn mày chậm rãi mở mắt ra, nhìn sang chỗ có tiếng nói.
Cửa thang máy chậm rãi khép lại, cô chỉ kịp thấy một bóng dáng thon dài từ khe hở kia, rồi sau đó chậm rãi lắc lư đi lên trên.